Vermoeidheidsklachten na kanker

De meeste mensen die kanker hebben (gehad) houden daar vermoeidheidsklachten aan over. Dat kan komen doordat de kanker zelf vermoeidheidsklachten geeft, maar ook doordat de behandelingen een flinke tol eisen van het lichaam en door alle emoties die er bij komen kijken. Het is een zwaar en lang traject wat je doormaakt en je verandert zowel fysiek als mentaal. Niet voor niets dat de meeste oncologie patiënten daarna heel erg moe zijn.

Chemotherapie is de bekendste en de meeste gevreesde behandeling bij kanker. Het is een systemische behandeling, dat wil zeggen dat de chemo in het bloed door het hele lichaam reist.  De chemo maakt de kankercellen in zowel de hoofdtumor als de eventuele uitzaaiingen kapot. Helaas maakt het ook gezonde cellen kapot en dat geeft vervelende bijwerkingen. Je kan kaal worden, je huid en nagels hebben er onder te lijden, je bloedwaardes nemen af, je wordt misselijk en vrouwen kunnen zelfs in de overgang komen. En dat na iedere chemobehandeling. Je lijf is dus continu bezig hiervan te herstellen, dat kost energie. Door de lage bloedwaardes heb je nog minder energie dan normaal, dus dat maakt dat je heel erg moe wordt van chemotherapie.

Dan worden veel mensen ook geopereerd aan kanker. De operatie waarbij de tumor wordt verwijderd en vaak ook nog een of meer reconstructie operaties. Operaties zorgen vaak voor pijn en fysieke beperkingen. Maar de narcose geeft juist vaak meer cognitieve klachten.

Ook bestraling, oftewel radiotherapie is een veel voorkomende behandeling. Hierbij wordt lokaal de plek van de kanker bestraald. Hoewel de bestralingen steeds preciezer gericht kunnen worden en steeds minder schadelijk zijn blijft ook dit een zware behandeling. Vaak vinden mensen de bestraling zelf wel meevallen, maar de schade in het lichaam naderhand is groot. De spieren, huid en weefsels in het bestraalde gebied zijn strak gespannen en stijf geworden.

Daarnaast zijn er nog aanvullende behandelingen zoals immunotherapie, hormoontherapie en chemotabletten. Per kankersoort is het verschillend wat mensen nog aan aanvullende behandelingen krijgen. Maar ook al deze behandelingen hebben hun bijwerkingen op het hele lichaam en kunnen soms nog jarenlang nodig zijn.

Heel begrijpelijk dat iemand na al deze behandelingen nog veel klachten heeft. Gelukkig zijn er veel mogelijkheden qua therapie. En hoewel naar de therapie gaan zowel fysiek als emotioneel ook weer energie kost, levert het uiteindelijk vaak wel veel winst op. In dit artikel wil ik me vooral richten op de therapeutische mogelijkheden gericht op de vermoeidheidsklachten na kanker.

Als ergotherapeut richt ik me op het verkrijgen van een goede energiebalans. Het hoofddoel is niet zozeer meer energie krijgen, al is dat natuurlijk wel fantastisch, maar het belangrijkste is zelf weer de regie krijgen over de energiebalans. Het is namelijk niet altijd mogelijk om weer helemaal de oude te worden wat betreft energie en dan is het zaak goed te weten waar je het meeste waarde aan hecht en hoe je de energie zo optimaal mogelijk in kan zetten zodat je ook weer wat energie overhoudt voor leuke dingen.
Ik doe dat door samen te kijken naar een stukje planning, energielekken voorkomen en goed herstellen tijdens rustmomenten. In een ander artikel zal hier meer over beschreven worden.

Fysiotherapie kan helpen bij het opbouwen van conditie en kracht. Onder begeleiding ga je rustig aan weer opbouwen zonder over je grenzen heen te gaan. Oefenen en bewegen geeft vaak naast wat meer energie ook weer vertrouwen in het lichaam. Een fysiotherapeut kan ook helpen bij ontspannen van gespannen spieren, met gerichte behandelingen, dry-needling, massage en oefeningen lukt het vaak de spanning in het lijf te verminderen. Dat is ook heel belangrijk omdat die gespannen spieren ook veel energie gebruiken.

Naast alle fysieke en cognitieve klachten zorgt het hele traject ook voor veel angst en emoties. Dat is heel normaal, maar het kost ook veel energie. Een (medisch) psycholoog kan je helpen goed om te gaan met die gevoelens en je begeleiden bij het verwerken van alles wat er met je gebeurd.

Al deze behandelingen zijn zowel los bij eerstelijnspraktijken te volgen als via een revalidatietraject. Wat je voorkeur heeft hangt af van op welke vlakken je begeleiding wilt. Overleg met je begeleidend arts of verpleegkundig specialist en luister naar je gevoel wat het beste bij je past.

Buiten therapie en revalidatie zijn er ook andere vormen van hulp. Te denken valt aan inloophuizen in de regio, een sportschool of yogacentrum of een app zoals Untire (een app speciaal gericht op vermoeidheidsklachten na kanker). En je kan zelf ook al wat doen bij vermoeidheid.

Heb je nog vragen of aanvullingen, laat het dan weten in een reactie op dit bericht.