Stress en Uw Lichaam: Hoe een Ergotherapeut Helpt bij Herstel

Auteur: Patricia Peeters

In de drukke wereld van vandaag is stress voor veel mensen een vast onderdeel van het leven. Stress is de manier waarop ons lichaam reageert op uitdagingen of veranderingen die ons uit balans brengen. Het kan komen door grote gebeurtenissen, zoals een verhuizing of een nieuwe baby, of door dagelijkse dingen zoals werkdruk of zorgen om familie. Als we vaak gestrest zijn, noemen we dat chronische stress.

 Cortisol: Het Stresshormoon

Een belangrijk hormoon dat vrijkomt bij Stress is cortisol. Dit hormoon helpt ons lichaam om snel te reageren op een plotselinge uitdaging, zoals bij een “vecht-of-vlucht”-reactie. Het helpt om energie vrij te maken en tijdelijk de afweer van het lichaam te stimuleren. Maar als de Stresslang aanhoudt, blijven de cortisolwaarden hoog. Dit kan leiden tot “allostatische overbelasting” – een soort slijtage van het lichaam en de hersenen.

 Waarom Langdurige Stress Problematisch Is

Als uw lichaam constant veel cortisol aanmaakt, kan dit vervelende gevolgen hebben:

• Minder weerstand: U kunt sneller ziek worden, het lichaam reageert minder goed op ontstekingen, wat problemen kan geven.
• Ontstekingen in het lichaam: Langdurig hoge stress kan leiden tot blijvende ontstekingen. Dit kan weer andere ziekten veroorzaken, zoals hart- en vaatziekten of stofwisselingsproblemen zoals diabetes.
• Effect op huid en hersenen: De huid kan gevoeliger worden voor stresshormonen, wat huidproblemen zoals eczeem kan verergeren. Ook kunnen de hersenen eronder lijden, wat kan leiden tot geheugenproblemen, concentratieproblemen, depressie en zelfs in verband wordt gebracht met aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer en Parkinson.

 Hoe kan een ergotherapeut u helpen bij herstel van stress?

Wanneer Stress uw dagelijks functioneren en welzijn beïnvloedt, kan een ergotherapeut u helpen de balans te herstellen en uw energie terug te vinden. De ergotherapeut kijkt samen met u naar de concrete gevolgen van Stress in uw dagelijks leven en helpt u om hier op een praktische manier mee om te gaan. Dit doen ze onder andere aan de hand van handige modellen:

1. Uw Energiebatterij Begrijpen: Het ‘Drie-Fasen Model’ Een ergotherapeut kan uw energie voorstellen als een batterij met twee delen.

• Het ‘normale’ deel: Dit is de energie die u dagelijks gebruikt. Als u veel heeft gedaan, voelt u zich moe; dit deel is dan bijna leeg. Ontspanning en slaap laden dit deel weer op.
• De ‘reservebatterij’: Dit is uw noodreserve. Als het normale deel leeg is, maar u moet toch door, dan spreekt u deze reserve aan. Het probleem is dat de reservebatterij veel moeilijker oplaadt en dat herstel dan langer duurt en gepaard gaat met meer klachten, zoals vermoeidheid, gespannenheid en onrust.

De ergotherapeut begeleidt u door het drie-fasen model van herstel wanneer uw reservebatterij leeg is:

1. Fase 1: Onrust: U voelt zich misschien te onrustig om te ontspannen en blijft maar bezig. De ergotherapeut helpt u om uw belasting te verminderen en toch te kiezen voor rustige activiteiten. Ook al voelt het in het begin ongemakkelijk, u bent dan al bezig met opladen.
2. Fase 2: Vermoeidheid: Als de onrust afneemt, zult u waarschijnlijk intens moe worden. Dit is een normaal en belangrijk deel van het herstelproces. De ergotherapeut zal u aanmoedigen om door te gaan met rustgevende activiteiten totdat ook deze vermoeidheid verdwijnt.
3. Fase 3: Hersteld: Uw batterij is weer opgeladen en klaar om op een gezonde manier belast te worden en daarna weer te herstellen. De ergotherapeut helpt u te voorkomen dat u te veel rust of te veel gaat doen. Omdat beide gedragingen uw energieniveau juist kunnen verlagen. Ook bij slaapproblemen kan de ergotherapeut advies geven over bijvoorbeeld slaap hygiëne en ontspanning zonder te gaan liggen en om zo een gezonde nachtrust te bevorderen.

 2.Balans Vinden: De ‘Drie-Poten Kruk’ Om overbelasting te voorkomen en goed te herstellen, is balans in uw dagelijkse activiteiten essentieel. Uw welzijn rust op drie “poten”, zoals een kruk:

• 1. Structuur en regelmaat: De ergotherapeut helpt u bij het opzetten van een vast dagritme, zoals regelmatige maaltijden en slaaptijden. Ze begeleiden u bij het kiezen van activiteiten die u voldoening geven, zoals werk, huishoudelijke taken of sport, zodat u met een voldaan gevoel op de dag kunt terugkijken zonder over uw grens te gaan.
• 2. Ontspanning en rust: De ergotherapeut helpt u bewust tijd in te plannen voor ontspanning en rust. Dit kan doormiddel van een rustige activiteit of door jezelf even helemaal af te zonderen zonder prikkels om lichamelijke en/of geestelijke rust te bevorderen. Dit kan van alles zijn, een bad nemen, een rustige wandeling of luisteren naar een luisterboek.
• 3. Plezier en afleiding: Het plannen van leuke activiteiten, zoals tijd doorbrengen met vrienden of een dagje uit, is net zo belangrijk. Deze activiteiten halen u uit de dagelijkse sleur en geven plezier en nieuwe energie.

Als één van deze “poten” te kort is, raakt uw “kruk” uit balans. Te weinig structuur kan leiden tot een onvoldaan gevoel, te weinig ontspanning tot overbelasting en vermoeidheid, en te weinig plezier tot een sombere stemming.

 De ergotherapeut werkt samen met u om deze balans te herkennen en te herstellen, en geeft praktische tips om veranderingen in uw dagelijkse routine aan te brengen.

Door deze benadering helpt de ergotherapeut u om de negatieve gevolgen van chronische stress op uw functioneren te verminderen, uw energie te herstellen en uw algehele welzijn te verbeteren. Ze helpen u niet alleen herstellen, maar ook om veerkrachtiger te worden in het omgaan met toekomstige uitdagingen.